A) Lizbon’un Tarihî Belem Bölgesi

Portekiz’in 15. ve 16. yüzyıllardaki altın çağı olan keşifler dönemini simgeleyen birçok önemli eser ve anıt bu bölgede bulunmaktadır. Cumhurbaşkanlığı resmî konutunun da yer aldığı Belem semtine şehir merkezinden 15 numaralı tramvayla ulaşılabildiği gibi, Cais do Sodre-Cascais hattında çalışan banliyö trenine binip Belem istasyonunda inmek suretiylede gitmekmümkündür.UIaşım için diğer bir alternatif olantaksilerin ücretleri de makul düzeylerdedir.

Bu semtte görülmesi gerekenbazı önemli mekânlar şu şekilde sıralanabilir:

Belem Kulesi (Torre de Belém): Lizbon şehrinin sembollerinden biridir. Portekiz Kralı I. Manuel’in talimatıyla 1515-1521 yılları arasında Tejo nehrinin kıyısında bir kale olarak düşünülerek inşa edilmiştir.

Yeni ticaret yolları bulmak için uzak denizlere yelken açan denizciler için yolculuklarının başlangıç noktası ve Portekiz’in Keşifler Çağı’nın sembolü olmuştur. Sonraki yüzyıllarda deniz feneri, hapishane, gümrük kontrol noktası olarak kullanılmıştır.

Masif, büyük altıgen platformu, açık balkon alanları, Manuel tarzı pencereleri, Arap etkisi taşıyan kule ve burçları, dış yüzeyi halat şeklinde işlenmiş taşlarıyla 16. yüzyıl Portekiz mimarisini yansıtanönemli yapıtlarından birisini oluşturur.

1755’deki büyük depremden önce tıpkı İstanbul’daki Kız Kulesi gibi Tejo Nehri’nin ortasında yer aldığı, depremin etkisiyle sahildeki ana karayla birleştiği söylenmektedir.

Jeronimos Manastırı (Mosteiro dos Jerónimos): Portekiz'de 16. yüzyıl mimarisinin başyapıtı olarak kabul edilmektedir. UNESCO'nun Dünya Mirası Listesi'nde (1983) yer almaktadır. Yapımına 1501’de Vasco de Gama’nın Hindistan’a yaptığı tarihi ilk seferden dönüşünün anısına başlanmış, maliyeti büyük ölçüde Hindistan’dan getirilen baharatın satımından elde edilen gelirle (pepper penny) karşılanmıştır.

Kral Manuel dönemitarzı bir yapı olup, Keşifler Çağı’nın önemli eserlerindendir. Dış mimarisinde yer verilen palmiye ve baharat ağaçları şeklinde oyma işleriyapıya Hindistan ve Afrika’ya yapılan seferleri ve bu bölgeleri hatırlatıcı bir özellik vermek amacıyla tasarlanmıştır.

Manastırda pek çok Portekiz Kral ve Kraliçesinin mezarı bulunmakta olup, Portekiz milli kahramanı ve halk şairi Camoes ile ünlü kâşif Vasco da Gama’nın mezarları da Manastırın girişinde karşılıklı olarak yer almaktadır.

Keşifler Anıtı (Padrão dos Descobrimentos): Lizbon’un simgelerinden olmakla birlikte, yapım tarihi itibariyle eski değildir. Jeronimos Manastırı’nın karşısında, Tejo Nehri’nin kıyısına, Portekiz’de ilk denizcilik okulunu kuran Prens Enrique el Navegante’nin (Denizci Henri) ölümünün 500. yıldönümü vesilesiyle 1960 yılında yaptırılmıştır. Karavelşeklindeki anıtta elinde bir gemi tutan Denizci Henri’nin arkasında Portekiz’in ünlü denizcilerinin, askerlerinin ve sanatçılarının heykelleri yer almaktadır. Anıtın önündeki meydanda ise büyük bir keşifler haritası resmedilmiştir.Anıtın yerden yüksekliği yaklaşık 60 metre olup, terasından Lizbon manzarası seyretmek mümkündür.

Lizbon’un Belem bölgesindeki belli başlı mekânlar bunlarla da sınırlı değildir. Vakit elverdiği takdirde, Jeronimos Manastırı’nın batı yönündeki Deniz Müzesi, manastırın doğusuna düşen bölgede yolun hemen karşısında sırayla yer alan Belem Botanik Bahçesi, kendi ürünü olan tatlılarla (Pastel de Belém) ün yapmış olanBelem Pastanesi (Pastelaria de Belém), daha ilerideki Araba Müzesi (Museu Nacional dos Coches) ve halka açık olan Cumhurbaşkanlığı Konutu dagezilebilir.

B) Lizbon Şehir Merkezi

Lizbon Kalesi (Castelo de São Jorge) ve Alfama Semti: Tarihi Vizigotlara kadar uzanan, Endülüs-Arap egemenliği sırasında genişletilen, 1147 yılında Lizbon’un Kral Afonso Henriques tarafından Araplardan geri alınmasından sonra çevresiyle birlikte yeniden elden geçirilen, 16.yüzyıldan itibaren tiyatro, cezaevi ve silah deposu gibi amaçlar için kullanılan, 1755 depreminden sonra uzun süre harabe hâlinde kalan, Salazardöneminde geniş ölçüde restorasyondan geçen ve bugünkü görünümüne kavuşankalenin bugünkü hâli orijinal yapısını yansıtmamakla birlikte, Lizbon’un eski dokusu hakkında fikir vermektedir.

Kalenin çevresinde yer alan ve eski evleri, çamaşır asılı dar sokakları, küçük meydanları, tipik lokantaları, tarihî yapılarıyla dokusunu büyük ölçüde muhafaza etmiş olan Alfama semtinde bir gezinti yapmak da eski Lizbon’un kendine özgü karakteri hakkında fikir edinebilmek bakımından yararlı olabilir. Böyle bir gezinti en kolay ve ucuz şekilde şehir merkezindeki Baixa semtinden tarihî 28 numaralı tramvaya binerek gerçekleştirilebilir.

Ulusal Çini Müzesi (Museu Nacional do Azulejo): 1509 yılında Kral II. João'nun dul eşi Dona Leonor tarafından manuel stilinde inşa edilen ve daha sonra rönesans tasarımlarıyla bezenen Convento Madre de Deus rahibe manastırı günümüzde Ulusal Çini Müzesi olarak düzenlenmiştir. 15. yüzyıldan başlayarak Arap ve İspanyol etkisiyle şekillenen Portekiz'in kendine özgü çini sanatının ulaştığı noktayı göstermektedir. Dini motifler ve Lizbon manzaraları çinilere yansıtılmıştır. Nadide çini eserler barındıran müze, 1755 yılında Lizbon'da meydana gelen büyük depremden sonra onarılmış ve eklenen bölümlerle geniş salonlara kavuşmuştur. Müzede ayrıca çini yapılması tekniklerinin anlatıldığı bir bölüm bulunmaktadır.

Gülbenkyan Müzesi: İstanbul/Üsküdar doğumlu Ermeni asıllı bir Osmanlı vatandaşı olan Calouste Gülbenkyan’ın kişisel koleksiyonuna dahil 6000 parçadan oluşan ve başta nadide İznik çinileri olmak üzere Osmanlı-Türk eserleri bakımından çok zengin olan müzede, eski Mısır, Mezopotamya, Ortadoğu, Uzakdoğu ve Avrupa sanatının önemli eserleri sergilenmektedir.

C) Lizbon’un Modern Yüzü

Portekiz Pavyonu (Expo'98): Lizbon’un Parque das Nações bölgesindeki Tejo Nehri kıyısında yaklaşık 8.5 kilometrekarelik bir alan üzerine kuruludur. 1998 yılında Lizbon’da gerçekleştirilen Expo fuarı için yapılmıştır. Portekizli mimar Alvaro Siza’nın katkılarıyla tasarlanmıştır. Günümüzde halen pek çok sergi ve fuara evsahipliği yapmaktadır.

Akvaryum (Oceanario): Portekiz Pavyonu bölgesinde kurulan ve Avrupa’nın en büyük akvaryumu olarak kabul edilen Oceanario’da, bir ana akvaryum ile Atlantik, Pasifik, Hint Okyanusu ve Antarktika eko-sistemlerinin bire bir örneklerini içeren dört büyük akvaryum ve çeşitli deniz canlılarının yaşadığı irili ufaklı diğer akvaryumlar araştırmacıların, bilim adamlarının, öğrencilerin ve konuya ilgi duyan yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmektedir. Akvaryumunbulunduğu Expo bölgesine, şehir merkezinden Oriente İstasyonu'na yapılacak kısa bir metro yolculuğuylaulaşmak mümkündür.